جمر و ردیاب
جمینگ چیست؟
جمینگ به انگلیسی Jamming به فرآیند اختلال در سیگنال‌های مخابراتی توسط دستگاهی به نام جمر گفته میشود. در واقع، «جمینگ» فعل یا عملکرد یک جمر است. جمرها دستگاه‌هایی هستند که با ایجاد اختلال در سیگنال‌های رادیویی، موجب می‌شوند ارسال یا دریافت سیگنال‌ها غیرممکن شود. این سیگنال‌ها به‌صورت نمونه‌های باینری 32 بیتی ارسال می‌شوند و انواع جیمر مثل جمر نظامی با تولید سیگنال‌های مزاحم، این ارتباطات را مختل می‌کنند.
یکی از کاربرد رایج فناوری جمینگ در سامانه ردیابی خودرو است، زیرا جمرها برای جلوگیری از ردیابی دقیق وسیله نقلیه مورد استفاده قرار گیرند.
روش کار جمر چیست ؟
جمرها با توجه به نوع‌شان در این دو مسیر می‌توانند اختلال ایجاد کنند. پس می‌توان دو نوع جمر را معرفی کرد:
جمر GPS را هر کسی ندارد و بیشتر در کاربردهای نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمر نظامی در پدافند نظامی در مراکز حساس استفاده میشود. اگر از شهرک صنایع شیراز رد شده باشید، احتمال دارد آنجا شبکه دچار اختلال شود. این مشکل به خاطر استفاده از جمر جی پی اس است.
سارقان معمولا از جمر GSM استفاده می کنند که باعث میشود ردیاب نتواند داده‌هایش را برای ما بفرستند. جمرها کمیاب و گران‌قیمت هستند و به راحتی در دسترس افراد قرار نمی‌گیرند.
کاربرد جمر در شبکه مخابرات چیست؟
جمینگ یا اختلال در سیگنال‌های مخابراتی، به عنوان یک ابزار برای ایجاد اختلال در ارتباطات، در بسیاری از صنایع به کار می‌رود. یکی از مهم‌ترین کاربردهای جمر در سخت افزار ردیاب خودرو است. جمر نظامی و دیگر انواع آن می‌توانند مانع از ارسال یا دریافت اطلاعات از ردیاب‌ها شوند و عملکرد سامانه را به‌طور موقت مختل خواهد کرد. همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، جمر یا مختل‌کننده سیگنال‌های مخابرات را دو گروه می‌توانند استفاده کنند:
- توسط بخش حکومتی یا نهادهای دولتی که طبق پروتکل‌های قانونی (یا شبه قانونی!) انجام میشود.
- توسط دسته‌ای از خلافکاران از جمر استفاده میشود وگرنه عموم مردم نیاز ندارند از یک جمر استفاده کنند.
یکی از نمونه‌های کاربرد جمر در بخش دولتی، استفاده آن در مکان‌های عمومی و حساس است. برای مثال، اگر در روزهای شلوغ سال به برخی مساجد یا زیارتگاه‌ها مراجعه کرده باشید، ممکن است متوجه شوید که سیگنال شبکه همراه شما قطع است. این اختلال به دلیل مسائل امنیتی و برای جلوگیری از عملیات‌های خرابکارانه توسط گروه‌های تروریستی یا خرابکار صورت می‌گیرد، تا مانع از ارسال هرگونه سیگنال مخابراتی شود.
نمونه دیگر از استفاده انواع جمر را می‌توان در جلسات امتحانات و کنکور مشاهده کرد. به عنوان مثال، در تاریخ 29 دی‌ماه 1401، رئیس سازمان سنجش کشور اعلام کرد که قطعی اینترنت در سطح کشور به دلیل استفاده از جمرهای مخابراتی در حوزه‌های آزمون بوده است. این اختلال به حدی شدید بود که حتی حصار الکترونیکی جمرها از حوزه‌های امتحانی فراتر رفته و باعث شد در شرکت پایا توان کوشا، که در نزدیکی یکی از این حوزه‌ها قرار داشت، شبکه تلفن همراه برای مدتی قطع شود. هرچند این اقدام به منظور افزایش امنیت کنکور انجام شد، اما به نظر می‌رسید که چندان راهگشا نبوده و مشکلاتی به همراه داشت.
جدال ردیاب‌ها و جمرها
به صورت کلی ردیاب‌ها از دو مسیر سیگنالی استفاده می‌کنند:
- مسیر مخابراتی
- مسیر ماهواره‌ای
مسیر مخابراتی جایی است که دیتاهای ردیاب‌ها به گوشی و دستگاه‌های هوشمند منتقل می‌شوند. به این معنا که اطلاعات مربوط به موقعیت و وضعیت خودرو، به سیستم‌هایی مانند سامانه مدیریت ناوگان یا نرم افزار ردیاب گوشی موبایل ارسال میشود تا کاربر بتواند موقعیت خودرو را مشاهده کند.
در مقابل، مسیر ماهواره‌ای همان مسیری است که ردیاب از طریق آن موقعیت خود را مشخص می‌کند. ردیاب با استفاده از ماهواره‌ها، اطلاعات مربوط به مکان دقیق خود را دریافت کرده و سپس این داده‌ها را از طریق مسیر مخابراتی به سیستم‌های مدیریت، مثل سامانه یاور ارسال می‌کند تا بتوانیم بفهمیم خودروی ما در کجا قرار دارد.
جمر در چه فاصله‌ای کارایی لازم خود را پیدا می‌کند؟
جیمر یا جیمینگ به شدت وابسته به فاصله‌ای است که در آن استفاده میشود. پارازیت‌های دستی قادرند سیگنال‌ها را در فاصله‌ای بین 9 تا 30 متر مختل کنند، در حالی که مسدود کننده‌های قوی‌تر می‌توانند حباب بزرگی ایجاد کرده و تا یک مایل یا 1.6 کیلومتر را پوشش دهند.
جیمرهایی که توسط سارقان استفاده می‌شوند، در فاصله‌های نزدیک (کمتر از 5 متر) موثرتر عمل می‌کنند. با این حال، باید توجه داشت که کارایی جیمینگ خارج از خودرو در سامانه اپلیکیشن PTK کاهش می‌یابد و بهترین عملکرد آنها در داخل خودرو مشاهده میشود.
در بسیاری از کشورها، جیمر نظامی و دیگر انواع آن غیرقانونی هستند، اما استثناهایی نیز وجود دارد. به عنوان مثال، در ارتش و برخی سازمان‌های دولتی که پارازیت‌ها بیشتر برای اهداف نظامی به کار می‌روند، استفاده از جیمر مجاز است.
مضرات دستگاه جمر چیست؟
دستگاه جمر یا مسدودکننده‌های سیگنال به رغم کاربردهای امنیتی و نظامی، آسیب‌های زیادی به ارتباطات و عملکرد سیستم‌ها وارد می‌کنند. از جمله مشکلاتی که دستگاه Jammer ایجاد می‌کنند، می‌توان به اختلال در سامانه مدیریت ناوگان و ردیاب و ایجاد مشکلات برای سنسور و سخت افزار جانبی ردیاب اشاره کرد.
خاصیت تشخیص جمینگ (jamming detection)
جالب است بدانید که بعضی از ردیاب‌ها خاصیت تشخیص جمر از نوع gps را دارند. اما چگونه این کار را می‌کنند؟ تا به حال صحنه‌های فیلم‌های سرقت بانک را دیده‌اید؟ در آنها فردی که نگهبان ساختمان است مشغول خوردن چیپس و پفک است و سارقان دوربین‌ها را دستکاری می‌کنند و آنها متوجه چیزی می‌شوند.
این ردیاب‌ها هم تقریبا عملکردی مشابه دارند با این تفاوت که به چیپس خوردن خود ادامه نمی‌دهند و به جیمر حساس هستند و تحت هر شرایطی هشدار را می‌فرستند. وقتی ردیاب‌ها با جیمر جی پی اس رو‌به‌رو می‌شوند، موقعیت آنها به طور ناگهانی از یک مکان به مکان دیگر تغییر می‌کند. ردیاب‌ها این را می‌فهمند و به آن حساس هستند. مثلا فرض کنید موقعیت خودرو خود را زیر نظر دارید و می‌بینید که در شیراز در میدان فتح تهران است و در حال دور زدن است. به ناگاه موقعیت جغرافیایی شما تغییر می‌کند و این دفعه در میدان ایل گلی تبریز است. در اینجا جیمینگ جی پی اس روی ردیاب ما امواج پارازیت انداخته است.
Bottom of Form
ردیاب های باهوش کدامند؟
ردیاب‌های هوشمند باید علاوه بر نمایش موقعیت مکانی، توانایی تشخیص جیمینگ و مقابله با جیمر را داشته باشد.
روش مقابله با جمر و جمینگ چیست ؟
جمر و جیمینگ با ایجاد اختلال در سیگنال‌های مخابراتی، عملکرد ردیاب‌ها را مختل کرده و مانع از ارسال اطلاعات خواهد شد. این مسئله، امنیت وسایل نقلیه را در سامانه ردیاب PTK به خطر می‌اندازد که به داده‌های دقیق و لحظه‌ای نیاز دارند. برای مقابله با این مشکل، استفاده از ردیاب‌های پیشرفته با قابلیت تشخیص جمر و ارسال هشدار راهکاری موثر محسوب میشود.
- متصل شدن ردیاب به سخت افزار جانبی رله خاموش کن
- متصل شدن ردیاب به آژیر
ردیاب می‌تواند فرمان خاموش شدن را به رله خاموش‌کن ارسال کند تا خودرو به‌طور خودکار متوقف شود یا به آژیرها متصل شود و آنها را به صدا درآورد. در این شرایط، صاحب خودرو می‌تواند سریع‌تر وارد عمل شود. رله خاموش‌کن گزینه‌ای ایمن‌تر محسوب میشود، زیرا با قطع برق خودرو، از روشن شدن مجدد آن بدون ارسال دستور جدید جلوگیری خواهد کرد.
در پایان
در دنیای امروز، که ارتباطات نقش حیاتی دارند، آشنایی با جمر چیست و تاثیر آن بر امنیت اطلاعات ضروری است. جمینگ چیست این همان فرآیند ایجاد اختلال در سیگنال‌های مخابراتی است که در برخی موارد، مانند جمر نظامی برای اهداف امنیتی و دفاعی استفاده میشود. از جمله مضرات دستگاه جمر می‌توان به قطع ارتباط ردیاب‌های امنیتی و ایجاد مشکلات در سامانه‌های مدیریت ناوگان اشاره کرد. برای مقابله با این چالش‌ها، فناوری آنتی جمر راهکاری موثر برای جلوگیری از اختلال در سیگنال‌ها و حفظ امنیت اطلاعات محسوب میشود.